قدس آنلاین:  حال و هوای حرم مطهر رضوی و دیگر اماکن متبرکه کشور، در ماه‌های رجب و شعبان امسال، با دیگر سال‌ها متفاوت است. ضرورت پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا سبب شد تا مراجع ذی‌صلاح تصمیم به ممانعت از ورود زائران مشتاق به این اماکن بگیرند، اما آن‌گونه که بزرگان و علمای دینی نیز بارها تأکید کردند، این تصمیم مانعی برای زیارت از راه دور و ارتباط روحی و معنوی با اهل‌بیت(ع) نیست و چه بسا در این روزهای سخت، به این ارتباط از راه دور بیشتر از همیشه نیاز داشته باشیم.

در این رابطه، حجت‌الاسلام سیداکبر حسینی‌نژاد، قائم مقام تولیت آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س) با بیان اینکه طبق روایات رسیده زیارت از راه دور و نزدیک برای تمامی معصومین(ع) توصیه شده است، می‌گوید: بر اساس آنچه در زیارت‌نامه‌ها نیز آمده، تأکید شده است ثواب زیارت از راه دور کمتر از زیارت نزدیک نیست. او اضافه می‌کند: البته وقتی زائر شرایط حضور در کنار مضجع شریف ائمه(ع) را دارد، حرکت کرده، زحمت و زجر سفر کشیده و خود را به آن مکان مقدس می‌رساند، برای هر قدم او پاداش و ثواب‌های بسیاری عنوان شده است، اما ائمه اطهار(ع) هیچ تفاوتی بین ثواب زیارت چه در کنار ضریح باشد و چه دور قائل نشده‌اند و زیارتی که در جوار حضرت انجام می‌شود با زیارتی که با فاصله انجام می‌شود فرقی ندارد؛ به خصوص برای فردی که معذوریت دارد، زیارت از راه دور ثواب و اجری برابر با زیارت در کنار ضریح دارد؛ حتی در این خصوص فرموده‌اند اگر شخصی نیت زیارت کند و توفیق زیارت پیدا نکند، خداوند برای او ثواب زیارت در نظر می‌گیرد.

این استاد حوزه علمیه قم ادامه می‌دهد: شرط اصلی برای قبولی زیارت انس و معرفت داشتن به مقام ائمه(ع) است؛ اینکه باور داشته باشیم آن‌ها در هر حال و با هر فاصله‌ای نیت و کلام ما را می‌شنوند؛ ما همگی به این باور و معرفت رسیده‌ایم که امامان زنده و بر اعمال ما شاهد هستند؛ آن‌ها واسطه فیض با پروردگار هستند.

سعادت دنیوی و اخروی، در پرتو پیروی از دستورات معصومین(ع) است

قائم مقام تولیت آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س) خاطرنشان می‌کند: در شرایطی که حضور در حرم ائمه(ع) امکان‌پذیر نیست، زائر می‌تواند از راه دور نیز از برکات زیارت آنان بهره‌مند شود. زائر باید آمادگی قلبی و آرامش روحی داشته باشد و رسیدن به این درک ارتباطی با دور بودن از مضجع شریف ندارد. برای زیارت و قبولی آن باید «عارفا بحقهم» بود. باید در هر حال زائر در نظر داشته باشد که ائمه(ع) فرستادگان خداوند هستند و سعادت دنیوی و اخروی او در پرتو پیروی از دستورات و الگوگیری از آنان است؛ در این حالت زیارت همراه با انس، توسل و معرفت می‌شود.

او بیان می‌کند: در اذن دخول مشاهد مشرفه ائمه(ع) می‌خوانیم: «أَشْهَدُ أَنَّکُمْ تَسْمَعُونَ کَلَامِی وَ تَرَوْنَ مَقَامِی وَ تَرُدُّونَ سَلَامِی»؛ یعنی فرد مؤمن می‌داند که امام زنده و ناظر است، می‌بیند و جواب می‌دهد؛ چه در محضر آن‌ها باشد، چه نباشد. اینکه وقتی نام قائم(عج) را می‌شنویم از جا بلند شده و احترام می‌گذاریم به این معناست که ایمان داریم او صدای ما را می‌شنود، به ما توجه می‌کند و باید به سلام او جواب دهیم. روایت‌های بسیاری در این زمینه وجود دارد؛ ائمه(ع) نیز بارها فرموده‌اند ما را یاد کنید و کار خیر انجام دهید؛ ما شما را یاد می‌کنیم. این ارتباط دور و نزدیک ندارد و حتی در زمان حیات ائمه(ع) نیز اینچنین بوده است. امام صادق(ع) در روایتی فرموده‌اند: ما شیعیان خود را می شناسیم، همان‌گونه که یک فرد، خانواده خود را می‌شناسد.

کرونا مانعی برای رسیدن به ثواب زیارت نیست

حجت‌الاسلام حسینی‌نژاد تشریح می‌کند: جناب کلینی و شیخ صدوق دراین باره از امام رضا(ع) نقل کرده‌اند که هریک از امامان معصوم(ع) بر گردن دوستان و شیعیان خود پیمان و عهدی دارند و وفای کامل به آن پیمان و ادای نیکوی آن عهد، زیارت مرقدهای مطهر آنان است؛ پس هر که از سر میل و رغبت به زیارت بشتابد، روز قیامت ائمه(ع) شفیعان او خواهند بود. او تأکید می‌کند: این زیارت دور و نزدیک ندارد؛ زیرا تمام احکام اسلام ناظر به توان و استطاعت افراد است. اگر شرایط مهیا بود، زیارت باید از راه نزدیک انجام شود، اما اگر شرایط فراهم نبود و توان و فرصت کافی برای حضور در مشاهد مشرفه وجود نداشت، یا عذر شرعی وجود داشت، سلام و زیارت از راه دور همان ثواب زیارت از نزدیک را دارد؛ مانند شرایطی که در این روزها بر جامعه حکم فرماست. دل‌های تمام مردم ایران حتی بسیاری از مسلمانان جهان مشتاق حضور در مضجع شریف امام رضا(ع) یا مضجع کریمه اهل بیت(ع) هستند، اما کرونا مانع آن شده است؛ این مانع عذری شرعی است که سبب شده ثواب اعمال را در زیارت از راه دور نصیب زائر کند.

حجت‌الاسلام حسینی‌نژاد در پایان به روایتی از امام جعفرصادق(ع) اشاره کرده و عنوان می‌کند: حنان بن سدیر می‌گوید امام صادق(ع) به من فرمود: ای سدیر! به زیارت امام حسین(ع) زیاد می‌روی؟ گفتم فاصله من تا آنجا زیاد است و نمی‌توانم. امام(ع) فرمود: می‌خواهی کاری به تو بگویم که با انجام آن ثواب زیارت برایت نوشته شود؟ گفتم بلی؛ فرمود در خانه‌ات غسل کن وبه پشت بام منزلت برو و به سوی آن حضرت به سلام اشاره کن با این کار ثواب زیارت برایت نوشته می‌شود.